خوانایی محتوا را با این ۱۸ روش افزایش دهید
آیا میخواهید محتوای شما توسط مخاطبان بیشتر خوانده شود و درک آن برایشان آسان باشد؟ خوانایی محتوا کلید این موفقیت است. وقتی محتوای شما خوانا باشد، مخاطب به راحتی میتواند منظور شما را درک کند و بیشتر با محتوای شما درگیر شود. در این مقاله، 18 تکنیک قدرتمند برای افزایش خوانایی محتوا را با شما به اشتراک میگذاریم.
- ✔️
بهرهگیری از جملات کوتاه و ساده:
از جملات پیچیده و طولانی خودداری کنید. هر چه جمله کوتاهتر و سادهتر باشد، درک آن آسانتر است. - ✔️
به کار بردن پاراگرافهای کوتاه:
پاراگرافهای طولانی و متراکم خواننده را خسته میکنند. پاراگرافها را به بخشهای کوتاهتر تقسیم کنید. - ✔️
انتخاب فونت مناسب:
فونتی را انتخاب کنید که خوانا و زیبا باشد. از فونتهای خیلی کوچک یا خیلی بزرگ استفاده نکنید. فونتهای دارای سریف (مانند Times New Roman) معمولاً برای متون چاپی مناسبتر هستند و فونتهای بدون سریف (مانند Arial یا Tahoma) برای متون آنلاین. - ✔️
بهرهگیری از عناوین و زیرعنوانها:
عناوین و زیرعنوانها به خواننده کمک میکنند تا ساختار محتوا را درک کند و به راحتی بخشهای مورد نظر خود را پیدا کند. - ✔️
بولد کردن کلمات کلیدی:
کلمات کلیدی و مهم را بولد کنید تا توجه خواننده را به آنها جلب کنید. - ✔️
بهرهگیری از لیستها و شمارهگذاری:
لیستها و شمارهگذاری اطلاعات را به صورت سازمان یافته و قابل فهم ارائه میدهند. - ✔️
به کار بردن تصاویر و ویدیوها:
تصاویر و ویدیوها میتوانند محتوای شما را جذابتر و قابل فهمتر کنند. - ✔️
بهرهگیری از فضای سفید (white space):
فضای سفید به محتوا اجازه میدهد تا “نفس بکشد” و از شلوغی آن جلوگیری میکند. - ✔️
ویرایش و بازبینی محتوا:
قبل از انتشار محتوا، آن را به دقت ویرایش و بازبینی کنید تا از وجود هرگونه غلط املایی، نگارشی و گرامری جلوگیری شود. - ✔️
لحن دوستانه و محاورهای:
سعی کنید با لحنی دوستانه و محاورهای با مخاطب صحبت کنید. این کار باعث میشود مخاطب احساس راحتی بیشتری کند. - ✔️
اجتناب از اصطلاحات تخصصی:
تا حد امکان از اصطلاحات تخصصی و پیچیده استفاده نکنید. اگر مجبور به بهرهگیری از آنها هستید، حتماً آنها را توضیح دهید. - ✔️
بهرهگیری از زبان ساده و روان:
از زبانی استفاده کنید که برای مخاطب شما قابل فهم باشد. از کلمات و عبارات پیچیده و مبهم خودداری کنید. - ✔️
توجه به مخاطب هدف:
محتوای خود را با توجه به مخاطب هدف خود تولید کنید. نیازها، علایق و سطح دانش مخاطب خود را در نظر بگیرید. - ✔️
بهرهگیری از جملات فعال به جای جملات مجهول:
جملات فعال خواناتر و قابل فهمتر از جملات مجهول هستند. - ✔️
مثال زدن:
بهرهگیری از مثالهای عینی و ملموس به خواننده کمک میکند تا مفاهیم انتزاعی را بهتر درک کند. - ✔️
پرسش و پاسخ:
بهرهگیری از پرسش و پاسخ در محتوا، خواننده را درگیر میکند و به درک بهتر مطلب کمک میکند. - ✔️
خلاصه کردن مطالب مهم:
در پایان هر بخش یا پاراگراف، مطالب مهم را خلاصه کنید تا خواننده بتواند به راحتی نکات کلیدی را به خاطر بسپارد. - ✔️
در نظر گرفتن اصول سئو:
با رعایت اصول سئو، محتوای خود را برای موتورهای جستجو بهینه کنید تا شانس دیده شدن آن افزایش یابد.
همین امروز شروع کنید و این تکنیکها را در محتوای خود به کار ببرید تا تفاوت را احساس کنید. موفق باشید!
18 تکنیک طلایی برای افزایش خوانایی محتوا
1. بهرهگیری از فونت مناسب و خوانا
انتخاب فونت مناسب، اولین قدم برای ایجاد یک متن خوانا است.فونتهای ساده و رایج مانند Tahoma، Arial، یا B Nazanin در صفحات وب فارسی، خوانایی بالایی دارند.از بهرهگیری از فونتهای فانتزی یا خیلی نازک که خواندن آنها دشوار است، پرهیز کنید.به اندازه فونت نیز توجه داشته باشید.فونت باید به اندازهای بزرگ باشد که به راحتی قابل خواندن باشد، اما نه آنقدر بزرگ که ظاهر ناخوشایندی به متن بدهد.به کنتراست بین رنگ فونت و رنگ پسزمینه دقت کنید.بهرهگیری از رنگ مشکی روی پسزمینه سفید، یا رنگ سفید روی پسزمینه مشکی، معمولاً بهترین انتخاب است.
از ترکیب فونتها با دقت استفاده کنید.
معمولاً بهرهگیری از دو یا سه فونت مختلف برای تیترها و متن اصلی کافی است.فونت های وب (Web Fonts) را در نظر بگیرید.با بهرهگیری از فونت های وب، مطمئن میشوید که فونت مورد نظر شما در همه مرورگرها و دستگاه ها به درستی نمایش داده میشود.
2. رعایت اندازه مناسب خطوط
طول خطوط متن باید به اندازه کافی کوتاه باشد تا چشم خواننده به راحتی بتواند از یک خط به خط بعدی حرکت کند. خطوط خیلی طولانی، خواندن را دشوار میکنند. بهترین طول خط برای متن، حدود 50 تا 75 کاراکتر است. در طراحی وب، میتوانید از CSS برای محدود کردن عرض متن استفاده کنید. بهرهگیری از ستونهای باریکتر نیز میتواند به افزایش خوانایی کمک کند. به عرض صفحه نمایش دستگاههای مختلف توجه کنید و متن خود را به گونهای طراحی کنید که در همه دستگاهها به خوبی نمایش داده شود. در صورت امکان، از break های خط (line breaks) غیر ضروری خودداری کنید. هدف این است که چشم خواننده بتواند به راحتی و بدون خستگی، خطوط متن را دنبال کند.
3. بهرهگیری از فضای سفید مناسب
فضای سفید، به فضای خالی اطراف متن، تصاویر، و سایر عناصر طراحی گفته میشود. استفاده مناسب از فضای سفید، باعث میشود متن مرتبتر و خواناتر به نظر برسد. فضای سفید کافی بین خطوط، پاراگرافها، و حاشیههای صفحه، ضروری است. از شلوغ کردن صفحه با عناصر غیر ضروری پرهیز کنید. فضای سفید، به چشم خواننده استراحت میدهد و به او کمک میکند تا بهتر بر روی متن تمرکز کند. در طراحی وب، میتوانید از CSS برای تنظیم margin و padding عناصر استفاده کنید تا فضای سفید مناسبی ایجاد کنید. به فضای سفید اطراف تصاویر و سایر عناصر بصری نیز توجه داشته باشید. فضای سفید، تنها به رنگ سفید محدود نمیشود. هر رنگی که به عنوان پسزمینه استفاده شود و فضای خالی ایجاد کند، میتواند به عنوان فضای سفید در نظر گرفته شود.
4. پاراگرافبندی مناسب
متن را به پاراگرافهای کوتاه و منطقی تقسیم کنید. هر پاراگراف باید بر روی یک ایده یا موضوع متمرکز باشد. 
پاراگرافهای طولانی، خواندن را دشوار میکنند و باعث میشوند خواننده خسته شود. هر پاراگراف باید دارای یک جمله اصلی باشد که ایده اصلی آن را بیان کند. بین پاراگرافها فضای کافی بگذارید تا آنها به راحتی از هم قابل تشخیص باشند. از جملات طولانی و پیچیده در پاراگرافها پرهیز کنید. پاراگرافبندی مناسب، به خواننده کمک میکند تا ساختار متن را بهتر درک کند و به راحتی بتواند اطلاعات مورد نظر خود را پیدا کند.
5. بهرهگیری از عناوین و زیرعنوانها
، زیرعنوانها با تگ
بهرهگیری از عناوین و زیرعنوانها، به سازماندهی متن کمک میکند و به خواننده اجازه میدهد تا به سرعت ایده اصلی هر بخش را درک کند. عناوین باید واضح، مختصر، و جذاب باشند. از یک سیستم سلسله مراتبی برای عناوین و زیرعنوانها استفاده کنید. مثلا عنوان اصلی با تگ
، و زیرعنوانهای فرعی با تگ
مشخص شوند.
عناوین و زیرعنوانها باید با متن اصلی همخوانی داشته باشند. از استفاده بیش از حد از عناوین و زیرعنوانها پرهیز کنید. عناوین و زیرعنوانها را به گونهای طراحی کنید که نظر خواننده را جلب کنند و او را تشویق به خواندن متن کنند. در سئو (سئو) نیز، بهرهگیری از عناوین و زیرعنوانها اهمیت زیادی دارد و به موتورهای جستجو کمک میکند تا محتوای صفحه را بهتر درک کنند. 
6. بهرهگیری از لیستها (List)
بهرهگیری از لیستها (unordered list یا ordered list)، برای ارائه اطلاعات به صورت خلاصه و سازماندهی شده، بسیار مفید است. لیستها به خواننده کمک میکنند تا به سرعت اطلاعات کلیدی را پیدا کند و از خواندن متنهای طولانی و یکنواخت خسته نشود. از لیستهای نقطهای (bullet points) برای ارائه اطلاعات غیر ترتیبی و از لیستهای شمارهدار برای ارائه اطلاعات ترتیبی استفاده کنید. هر مورد در لیست باید کوتاه و مختصر باشد. لیستها را به گونهای طراحی کنید که با بقیه متن همخوانی داشته باشند. از استفاده بیش از حد از لیستها پرهیز کنید. در طراحی وب، میتوانید از CSS برای سفارشی کردن ظاهر لیستها استفاده کنید.
7. بهرهگیری از تصاویر و ویدیوها
تصاویر و ویدیوها، میتوانند به جذابیت و خوانایی متن کمک کنند. آنها میتوانند مفاهیم پیچیده را به صورت بصری توضیح دهند و توجه خواننده را جلب کنند. تصاویر و ویدیوها باید مرتبط با متن باشند و محتوای آن را تکمیل کنند. از تصاویر و ویدیوهای با کیفیت بالا استفاده کنید. به حجم تصاویر و ویدیوها توجه داشته باشید تا سرعت بارگذاری صفحه را کاهش ندهند. از متن جایگزین (alt text) برای تصاویر استفاده کنید تا در صورتی که تصویر بارگذاری نشد، توضیحی در مورد آن نمایش داده شود و همچنین برای بهبود سئو. برای ویدیوها زیرنویس اضافه کنید تا برای افرادی که نمیتوانند صدا را بشنوند، قابل فهم باشند. محل قرارگیری تصاویر و ویدیوها را با دقت انتخاب کنید تا به خوانایی متن کمک کنند.
8. بهرهگیری از لینکهای داخلی و خارجی
بهرهگیری از لینکهای داخلی و خارجی، به خواننده اجازه میدهد تا به اطلاعات بیشتر در مورد موضوعات مرتبط دسترسی پیدا کند و درک بهتری از متن داشته باشد. لینکهای داخلی، خواننده را به صفحات دیگر در وبسایت شما هدایت میکنند و لینکهای خارجی، خواننده را به وبسایتهای دیگر. از متنهای توصیفی برای لینکها استفاده کنید تا خواننده بداند با کلیک بر روی لینک به چه صفحهای هدایت میشود. از باز کردن لینکها در تب جدید (new tab) برای لینکهای خارجی استفاده کنید تا خواننده از وبسایت شما خارج نشود. تعداد لینکها را متعادل نگه دارید و از استفاده بیش از حد از آنها پرهیز کنید. لینکهای شکسته (broken links) را به طور منظم بررسی و اصلاح کنید.
9. بهرهگیری از رنگها به صورت هوشمندانه
رنگها میتوانند به جذابیت و خوانایی متن کمک کنند، اما استفاده بیش از حد یا نامناسب از آنها میتواند نتیجه عکس داشته باشد. از رنگها برای برجسته کردن عناصر مهم، مانند عناوین، لینکها، و دکمهها استفاده کنید. از رنگهایی استفاده کنید که با هم همخوانی داشته باشند و چشم را آزار ندهند. به کنتراست رنگها توجه داشته باشید. رنگ متن و پسزمینه باید به گونهای باشند که خواندن متن آسان باشد. از رنگهای یکسان برای عناصری که عملکرد مشابهی دارند استفاده کنید (مثلا رنگ لینکها باید در تمام صفحات وبسایت یکسان باشد). به تفاوتهای فرهنگی در درک رنگها توجه داشته باشید.
10. بهرهگیری از افکتهای بصری (مانند Bold و Italic)
بهرهگیری از افکتهای بصری مانند Bold (ضخیم) و Italic (ایتالیک) میتواند به برجسته کردن کلمات و عبارات مهم کمک کند و خوانایی متن را افزایش دهد.از Bold برای برجسته کردن کلمات کلیدی و عبارات مهم استفاده کنید.از Italic برای تاکید بر کلمات و عبارات خاص، مانند نام کتابها، فیلمها، یا اصطلاحات خارجی استفاده کنید.از استفاده بیش از حد از Bold و Italic پرهیز کنید، زیرا این کار میتواند باعث شلوغ شدن متن و کاهش خوانایی شود.از underline (زیرخط) برای تاکید استفاده نکنید، زیرا underline معمولاً برای نشان دادن لینک استفاده میشود و میتواند باعث سردرگمی خواننده شود.
از افکتهای بصری دیگر مانند تغییر اندازه فونت و رنگ فونت نیز میتوان برای برجسته کردن عناصر مهم استفاده کرد، اما باید در بهرهگیری از آنها دقت کرد تا متن بیش از حد شلوغ نشود.
هدف از بهرهگیری از افکتهای بصری، جلب توجه خواننده به اطلاعات مهم و کمک به او در درک بهتر متن است.
11. سادهسازی زبان و لحن
از زبان ساده و قابل فهم برای مخاطبان خود استفاده کنید. از اصطلاحات تخصصی و پیچیده تا حد امکان پرهیز کنید و در صورت نیاز، آنها را توضیح دهید. از جملات کوتاه و روان استفاده کنید. از لحن مناسب برای مخاطبان خود استفاده کنید. لحن شما باید دوستانه و صمیمی باشد، اما در عین حال حرفهای و قابل اعتماد. از تکرار کلمات و عبارات پرهیز کنید و از مترادفها استفاده کنید. متن خود را قبل از انتشار، ویرایش کنید و اشتباهات املایی و گرامری را اصلاح کنید. از بهرهگیری از جملات منفعل (passive voice) تا حد امکان پرهیز کنید و از جملات معلوم (active voice) استفاده کنید. هدف از سادهسازی زبان و لحن، برقراری ارتباط موثر با مخاطبان و انتقال پیام به طور واضح و روشن است.
12. رعایت اصول نگارش و ویراستاری
رعایت اصول نگارش و ویراستاری، از جمله استفاده صحیح از علائم نگارشی، املای صحیح کلمات، و ساختار صحیح جملات، برای خوانایی متن بسیار مهم است. از علائم نگارشی مانند نقطه، ویرگول، علامت سوال، و علامت تعجب به درستی استفاده کنید. جملات خود را به گونهای ساختاربندی کنید که خواندن و درک آنها آسان باشد. از جملات ناقص و بدون فعل پرهیز کنید. قبل از انتشار متن، آن را به دقت ویرایش کنید و اشتباهات نگارشی و املایی را اصلاح کنید. در صورت امکان، از یک ویراستار حرفهای برای ویرایش متن خود استفاده کنید.
13. بهرهگیری از فضای سفید بین خطوط (Line Height)
تنظیم فاصله مناسب بین خطوط متن (Line Height) یکی از عوامل کلیدی در افزایش خوانایی است. فضای سفید کافی بین خطوط باعث میشود چشم خواننده به راحتی از یک خط به خط بعدی حرکت کند و از خستگی چشم جلوگیری شود. Line Height باید حدود 1.5 تا 2 برابر اندازه فونت باشد. البته، این مقدار میتواند بسته به فونت و طراحی صفحه تغییر کند. در طراحی وب، میتوانید از CSS برای تنظیم Line Height استفاده کنید. Line Height خیلی کم باعث میشود خطوط متن به هم چسبیده به نظر برسند و خواندن دشوار شود. Line Height خیلی زیاد باعث میشود خطوط متن از هم جدا به نظر برسند و خواندن متن یکپارچه دشوار شود. هدف از تنظیم Line Height، ایجاد تعادل بین فضای سفید و تراکم متن است.
14. بهرهگیری از ابزارهای سنجش خوانایی
ابزارهای مختلفی برای سنجش خوانایی متن وجود دارند که میتوانند به شما در ارزیابی و بهبود خوانایی متن کمک کنند. این ابزارها با بهرهگیری از الگوریتمهای مختلف، میزان دشواری متن را بر اساس عواملی مانند طول جملات، تعداد کلمات پیچیده، و ساختار متن محاسبه میکنند. برخی از این ابزارها، پیشنهاداتی برای بهبود خوانایی متن ارائه میدهند. از جمله ابزارهای معروف سنجش خوانایی میتوان به Flesch Reading Ease، Flesch-Kincaid Grade Level، و Dale-Chall Readability Formula اشاره کرد. این ابزارها معمولاً نمرهای به متن میدهند که نشاندهنده سطح تحصیلات مورد نیاز برای درک متن است.
15. تست کردن متن با کاربران واقعی
یکی از بهترین راهها برای اطمینان از خوانایی متن، تست کردن آن با کاربران واقعی است. از افراد مختلف بخواهید تا متن شما را بخوانند و نظرات خود را در مورد آن بیان کنند. از آنها بپرسید که آیا متن را به راحتی فهمیدهاند، آیا جملات روان و قابل فهم بودهاند، و آیا از خواندن متن لذت بردهاند. نظرات کاربران میتواند به شما در شناسایی نقاط ضعف متن و بهبود آن کمک کند. میتوانید از تست A/B برای مقایسه دو نسخه مختلف از متن استفاده کنید و ببینید کدام نسخه خوانایی بیشتری دارد. برای انتخاب کاربران برای تست، سعی کنید از افرادی استفاده کنید که نماینده مخاطبان هدف شما باشند. 
به نظرات کاربران با دقت گوش دهید و از آنها برای بهبود متن خود استفاده کنید.
16. بهرهگیری از Tone Voice مناسب
مثلا اگر در حال نوشتن یک مقاله علمی هستید، لحن صدای شما باید رسمی، دقیق و بی طرفانه باشد. اما اگر در حال نوشتن یک پست وبلاگ برای مخاطبان جوان هستید، لحن صدای شما میتواند دوستانه تر، صمیمی تر و حتی شوخ طبعانه باشد. بهرهگیری از لحن صدای مناسب، باعث می شود که مخاطبان با محتوای شما ارتباط برقرار کنند و پیام شما را بهتر درک کنند. در ضمن، لحن صدای شما میتواند به ایجاد حس اعتماد و وفاداری در مخاطبان کمک کند. برای انتخاب لحن صدای مناسب، به این سوالات پاسخ دهید: مخاطبان من چه کسانی هستند؟ چه نوع محتوایی را بیشتر می پسندند؟ هدف من از نوشتن این محتوا چیست؟ چه احساسی را می خواهم در مخاطبان ایجاد کنم؟
17. بهرهگیری از Call to Action های واضح
Call to Action (CTA) به عبارتی گفته می شود که از مخاطب می خواهد تا یک اقدام مشخص انجام دهد.CTA های واضح و موثر، نقش مهمی در هدایت مخاطبان به سمت هدف شما و افزایش نرخ تبدیل دارند.CTA ها باید واضح، مختصر و جذاب باشند.مخاطب باید به راحتی متوجه شود که از او چه می خواهید و چه منفعتی از انجام آن اقدام کسب خواهد کرد.از فعل های عملیاتی در CTA ها استفاده کنید، مانند: “همین حالا ثبت نام کنید”، “دانلود کنید”، “بیشتر بدانید”، “خرید کنید” و غیره.CTA ها را به صورت بصری برجسته کنید، به عنوان مثال با بهرهگیری از رنگ های جذاب، دکمه های بزرگ و فونت های خوانا.
CTA ها را در مکان های مناسبی از محتوای خود قرار دهید، به عنوان مثال در انتهای یک پاراگراف، در انتهای یک صفحه یا در یک بنر تبلیغاتی.
تست کنید CTA های مختلف را و ببینید کدام یک بهترین نتیجه را می دهند.
18. بهرهگیری از Short URL ها (در صورت نیاز)
بهرهگیری از Short URL ها (لینک های کوتاه) در مواردی که URL های طولانی و پیچیده دارید، میتواند به خوانایی و ظاهر بهتر محتوای شما کمک کند.Short URL ها به راحتی قابل اشتراک گذاری هستند و در شبکه های اجتماعی و ایمیل ها فضای کمتری اشغال می کنند.ابزارهای مختلفی برای کوتاه کردن URL ها وجود دارند، مانند Bitly, TinyURL, و Rebrandly.برخی از این ابزارها امکان سفارشی سازی Short URL ها را نیز فراهم می کنند، به این معنی که شما میتوانید یک نام اختصاصی برای URL کوتاه خود انتخاب کنید.مراقب باشید که از سرویس های معتبر برای کوتاه کردن URL ها استفاده کنید، زیرا برخی از سرویس ها ممکن است لینک های مخرب یا تبلیغاتی را به URL های کوتاه شده اضافه کنند.
در مواردی که بهرهگیری از Short URL ضروری نیست، بهتر است از URL اصلی استفاده کنید، زیرا URL اصلی اطلاعات بیشتری در مورد صفحه مورد نظر به مخاطب می دهد.
بهرهگیری از Short URL ها میتواند به بهبود نرخ کلیک و افزایش تعامل مخاطبان با محتوای شما کمک کند.
